سرطان روده چه علائمی دارد؟

سرطان کولورکتال یا سرطان روده (Colon Cancer) زمانی اتفاق میافتد که سلولهایی که کولون یا راست روده را پوشاندهاند غیرطبیعی شده و خارج از کنترل رشد میکنند. از آنجایی که علائم اغلب تا زمانی که سرطان پیشرفت نکرده است ظاهر نمیشود، انجام منظم غربالگری سرطان کولورکتال مهم است. در ادامه این مقاله اطلاعاتی جامع در خصوص این بیماری و نحوه تشخیص و درمان آن را در اختیارتان قرار میدهیم.
Table of Contents
سرطان کولون و سرطان کولورکتال چیست؟
سرطانی که از روده بزرگ شروع میشود، سرطان کولون نامیده میشود، در حالیکه سرطان در رکتوم به عنوان سرطان رکتوم (Rectal cancer)شناخته میشود. سرطانهایی که هر یک از این اندامها را تحت تاثیر قرار میدهند، ممکن است سرطان کولورکتال (Colorectal cancer) نامیده شوند. اگرچه در همه موارد درست نیست، اکثر سرطانهای کولورکتال به طور کلی در طول زمان از پولیپهای پیش سرطانی(Adenomatosis) ایجاد میشوند. پولیپها میتوانند پس از ایجاد یک سری جهش (ناهنجاری) در DNA سلولی آنها تغییر کنند. برخی از عوامل خطر سرطان روده بزرگ شامل سابقه خانوادگی سرطان کولون یا رکتوم، رژیم غذایی، مصرف الکل، سیگار کشیدن و بیماری التهابی روده است.
پولیپها اندازه کوچکی داشته و در صورت ایجاد علائم، تنها علائم خفیفی را ظاهر میکنند. به همین جهت پزشکان متخصص گوارش جهت پیشگیری از سرطان کولون، توصیه میکنند به صورت منظم آزمایشات غربالی انجام شود تا قبل از سرطانی شدن پولیپها، جهت شناسایی و برداشتن آنها اقدام شود. برای درمان سرطان کولون، روشهای درمانی متنوعی نظیر؛ جراحی، پرتودرمانی و نیز درمانهای دارویی مانند: شیمیدرمانی (Chemotherapy)، درمان هدفمند (Targeted treatment) و ایمونوتراپی Immunotherapy) وجود دارد.
لازم به ذکر است که در صورت سرطانی شدن همزمان کولون و رکتوم، از عنوان «سرطان کولورکتال» استفاده میشود. سرطان کولورکتال از رکتوم شروع میشود. انجمن سرطان آمریکا (American Cancer Society) تخمین میزند 1 مورد از هر 22 مرد و نیز 1 مورد از هر 24 زن، در طول عمر خود به سرطان كولوركتال مبتلا میشوند.
مراحل پیشرفت سرطان کولورکتال
پزشک متخصص گوارش شما ممکن است از سطحبندی سرطان به عنوان راهنمایی جهت تشخیص میزان پیشرفت سرطان استفاده کند. دانستن مرحله سرطان به پزشک کمک میکند تا بهترین درمان ممکن را اتخاذ کرده و چشم انداز طولانی مدت بیماری شما تخمین بزند.در ابتدا سرطان روده بزرگ تنها در داخلیترین پوشش روده بزرگ به نام مخاط یافت میشود.
- مرحله اول
سرطان کولون به این معنی است که تومور فراتر از پوشش داخلی گسترش یافته است اما در داخل روده بزرگ باقی میماند و به غدد لنفاوی گسترش یافته است. غدد لنفاوی اندامهای کوچکی هستند که بخشی از سیستم ایمنی بدن هستند و مانند فیلتر عمل میکنند. همچنین سرطان به آستر یا مخاط کولون یا رکتوم نفوذ کرده است؛ اما هنوز وارد دیواره های ارگان نشده است.
- مرحله دوم
سرطان روده بزرگ از طریق لایه عضلانی خارجی ضخیم روده بزرگ به دیوارههای کولون یا رکتوم نفوذ پیدا کرده است؛ اما هنوز گرههای لنفاوی یا بافتهای اطراف درگیر نشدهاند.
- مرحله سوم
سرطان روده بزرگ به خارج از روده بزرگ در این مرحله معمولاً یک تا سه گره لنفاوی درگیر شده است. بدین ترتیب سرطان به گرههای لنفاوی گسترش یافته است؛ اما هنوز در دیگر قسمتهای بدن پخش نشده است.
- مرحله چهارم
سرطان روده بزرگ به سرطان به دیگر بخش های دور بدن مانند کبد یا ریه ها منتقل شده است. ممکن است در غدد لنفاوی باشد.
انواع سرطان کولون
با وجودی که سرطان کولورکتال کاملاً مشخص به نظر میرسد، اما در حقیقت بیش از یک نوع سرطان کولورکتال وجود دارد. چنین تفاوتهایی به نوع سلولهایی که سرطانی شده و نیز به موقعیت این سلولها بستگی دارند.
شایعترین نوع سرطان کولون، آدنوکارسینومها (Adenocarcinoma)هستند. به گفته انجمن سرطان آمریکا، 96% کیس های مبتلا به سرطان کولون را آدنوکارسینومها تشکیل میدهند. مگر در مواردی که پزشک معالج، نوع دیگری از سرطان کولون را تشخیص دهد، احتمالاً سرطان کولون شما از نوع آدنوکارسینوم است. آدنوکارسینوم در سلولهای مخاطی کولون یا رکتوم شکل می گیرد. سرطان های کولورکتال به ندرت ممکن است در اثر دیگر انواع تومور مانند موارد زیر به وجود بیایند:
- لنفوم، که در ابتدا ممکن است در گرههای لنفاوی یا در کولون تشکیل شود.
- کارسینوئیدها (Carcinoids)، که در سلولهای رودة تولیدکننده هورمون شروع میشوند.
- سارکومها (Sarcomas) که در بافتهای نرم مانند عضلات کولون ایجاد میشوند.
- تومورهای استرومال (Stromal tumors) دستگاه گوارش، که ممکن است در ابتدا خوش خیم بوده و سپس سرطانی شوند (این تومورها معمولاً در دستگاه گوارش تشکیل میشوند، اما به ندرت ممکن است در کولون نیز دیده شوند)
علائم سرطان کولورکتال چیست؟
در ۷۵% موارد ابتلا به سرطان روده یا کولون در افراد بدون سابقه خانوادگی و یا سایر عوامل مولد سرطان رخ میدهد و متاسفانه در مراحل اولیه اغلب بدون علامت است. پس علائم سرطان روده بزرگ نیز در مراحل اولیه مشاهده نمیشود. علائم مراحل ابتدایی بیماری در صورت وجود، شامل موارد زیر است:
- یبوست
- اسهال
- تغییر رنگ مدفوع
- تغییر شکل مدفوع، مانند: باریک شدن مدفوع
- وجود خون در مدفوع
- خونریزی روده بزرگ
- تولید گاز بیش از حد
- گرفتگی شکم
- درد شکم
در صورت مشاهده هر یک از علائم نامبرده، جهت انجام تست غربالگری کولون Colon screening test) به متخصص گوارش مراجعه کنید.
علائم مراحل انتهایی سرطان کولورکتال
علائم سرطان کولورکتال در مراحل انتهایی بیماری (مراحل 3 و 4) مشخصتر هستند. علاوه بر علائم ذکر شده در بالا، ممکن علائم دیگری نظیر موارد زیر داشته باشید:
- خستگی مفرط
- ضعف غیرقابل توضیح
- کاهش ناخواسته وزن
- ایجاد تغییراتی در مدفوع که بیش از یک ماه طول کشیده است
- احساس میکنید روده شما کاملاً خالی نیست
- استفراغ
- اگر سرطان به دیگر بخشهای بدن گسترش یابد، ممکن است علائم زیر را داشته باشید:
- یرقان (زردی چشم و پوست)
- تورم در دست یا پاها
- مشکلات تنفسی
- سردردهای مزمن
- تاری دید
- شکستگی استخوان
- خونریزی گوارشی
- خونریزی از مقعد یا تغییر در عادات دفع از شایعترین علائم هشداردهنده ابتلا به سرطان روده بزرگ است.
- تغییر طولانی یا مکرر در اجابت مزاج اعم از یبوست یا اسهال
- دفع ترشحات غیر معمول از مقعد
- تغییر قطر مدفوع
- کمخونی به خصوص در مردان و در سنین بالا
دکتر محمدرضا ممقانی
متخصص جراحی عمومی – فلوشیپ تروما
بورد تخصصی اینترنشنالکلیه جراحی های کولورکتال ، لاپاروسکوپی، پستان، کانسر، تیروئید، کیسه صفرا، هرنی و …
عضو جامعه جراحان ایرانآدرس مطب: مشهد- بلوار احمد آباد – خیابان عارف 2 – ساختمان پزشکان فارابی
شماره تماس :
051-38475209
09334787949
09303843919موبایل: 09932736959
3 دیدگاه ها