دلیل ایجاد سرطان روده چیست؟

محققان همچنان در حال مطالعه علت سرطان روده هستند. ریسک فاکتورهای این بیماری به تنهایی یا در تعامل با دیگر ریسک فاکتورها عمل کرده و خطر ابتلا به سرطان کولون را افزایش می‌دهند.

رشدهای پیش سرطانی

سلول‌های غیرطبیعی با تجمع در آستر کولون، باعث تشکیل پولیپ (Polyps) می‌شوند. این پولیپ‌ها، مجموعه‌ای از سلول‌های كوچك و خوش‌خیم هستند. یکی از روش‌های متداول پیشگیری از سرطان کولورکتال، خارج ساختن این پولیپ‌ها از طریق جراحی است. پولیپ‌های درمان نشده ممکن است در ادامه، سرطانی شوند.

جهش ژنوم

در بعضی مواقع، اعضای یک خانواده به سرطان کولورکتال مبتلا می‌شوند. این امر به دلیل وقوع جهش در ژنی است که به واسطه پدر و مادر، به فرزندان منتقل می‌شود. این جهش‌های ژنتیکی به معنای ابتلای حتمی شما به سرطان کولورکتال نیست؛ اما احتمال ابتلا به این سرطان را افزایش می‌دهد.

چه کسانی در معرض ابتلا به سرطان کولورکتال هستند؟

در ادامه بررسی میکنیم چه افرادی در معرض ابتلا به سرطان روده هستند:

موارد غیرقابل اجتناب

برخی از عواملی که خطر ابتلا به سرطان کولورکتال را افزایش می‌دهند، غیرقابل اجتناب هستند.

افزایش سن، یکی از همین موارد است. احتمال ابتلای شما به سرطان کولورکتال از سن 50 به بعد افزایش می‌یابد.

• سابقه داشتن پولیپ کولون
• سابقه ابتلا به بیماری‌های روده (Intestinal diseases)
• سابقه خانوادگی سرطان روده بزرگ یا راست روده یا بیماری التهابی روده
• داشتن سندرم ژنتیکی مانند: پولیپوز آدنوماتوز (Adenomatous polyposis) خانوادگی
• نژاد یهودی اروپای شرقی یا آفریقایی

عوامل قابل اجتناب

ریسک فاکتورهای دیگر قابل پیشگیری هستند؛ به این معنی که شما می‌توانید با تغییر آن‌ها، احتمال ابتلای خود به سرطان کولورکتال را کاهش دهید. این عوامل عبارتند از:

• اضافه وزن یا چاقی
• استعمال دخانیات
• نوشیدن زیاد الکل
• دیابت نوع 2
• عدم فعالیت جسمانی
• رژیم غذایی نامناسب که شامل مواد غذایی پرچرب و کم فیبر فرآوری شده یا حاوی مقادیر بالای گوشت قرمز و مقادیر اندک میوه و سبزی می‌شود.

روش‌های تشخیص سرطان روده

تشخیص زودهنگام سرطان کولورکتال، شانس بهبودی را افزایش می‌دهد. در ابتدا پزشک گوارش در مورد سابقة دارویی و خانوادگی شما اطلاعاتی کسب کرده و نیز معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. پزشک متخصص گوارش ممکن است جهت تشخیص وجود توده یا پولیپ، شکم شما را فشار داده یا رکتوم شما را معاینه کند.

آزمایشات بالینی

پزشک ممکن است جهت یافتن علت علائم شما، درخواست آزمایش خون بدهد. اگرچه آزمایش خونی جهت بررسی و تشخیص سرطان کولون وجود ندارد، اما آزمایش عملکرد کبد و نیز آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی قادر هستند احتمال وجود سایر بیماری‌ها و اختلالات را رد کنند. هم‌چنین آزمایش مدفوع جهت یافتن خون درون آن انجام می شود.

بیوپسی

نمونه برداری (biopsy) در صورت مشاهده پولیپ یا ضایعه مشکوک

کولونوسکوپی

در کولونوسکوپی (Colonoscopy) پزشک با استفاده از یک لوله دراز که به انتهای آن یک دوربین کوچک متصل است، قادر است فضای درون کولون و رکتوم را مشاهده و آن‌ها را جهت یافتن موارد غیرطبیعی، بررسی کند. در طول کولونوسکوپی متخصص گوارش قادر است بافت نواحی غیرطبیعی را برداشته و نمونه به دست آمده را جهت بررسی، به آزمایشگاه ارسال کند.

تصویر برداری با اشعه ایکس

پزشک شما ممکن است درخواست تصویربرداری با اشعه X (X-ray imaging)، با استفاده از محلول کنتراست رادیواکتیو که حاوی عنصر فلزی باریم است را داشته باشد. پزشک با استفاده از اِنِما، این محلول را به درون روده‌های شما می‌ریزد. به این ترتیب محلول باریم، آستر کولون را پوشانده و کیفیت تصویربرداری را ارتقا می‌دهد.

سی تی اسکن

سی‌تی‌اسکن (CT Scan) تصویر دقیقی از کولون را به پزشک گوارش ارائه می‌دهد. به روند استفاده از سی تی اسکن در تشخیص سرطان کولورکتال، کولونوسکوپی مجازی نیز گفته می‌شود.

چه زمانی برای تشخیص سرطان به متخصص گوارش مراجعه کنیم؟

با توجه به خطرناک بودن سرطان روده و دشواری تشخیص سرطان در مراحل اولیه، توصیه می‌کنیم به صورت دوره‌ای آزمایشات لازم جهت اطمینان از سلامتی خود را توسط پزشک متخصص انجام دهید.

اگر شما ۵۰ ساله یا مسن تر هستید و در معرض خطر متوسط سرطان روده بزرگ و راست روده قرار دارید، توصیه می‌شود که یک یا چند روش غربالگری زیر را مد نظر قرار دهید، انجام آزمایش سالانه خون مخفی در مدفوع، همراه با سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر که هر ۵ سال یک‌بار صورت می‌گیرد.

آزمون تنقیه باریم هر ۵ سال یک‌بار (معاینه انگشتی مقعد (راست روده) باید هم‌زمان با سیگموئیدوسکوپی (Sigmoidoscopy,)، کولونوسکوپی یا تنقیه باریم انجام شود.) هر ۱۰ سال یک‌بار آزمون کولونوسکوپی (مشاهده روده بزرگ با لوله‌های ویژه)

برای تشخیص و درمان سرطان روده بزرگ باید به کدام پزشک مراجعه کرد؟

معمولا اولین مراجعه بیمار در رابطه با بیماری‌های گوارشی، مراجعه به متخصص داخلی می‌باشد. در صورتی که درمان‌های مرسوم توسط پزشک متخصص داخلی به نتیجه نرسد یا در مواردی بعد از ویزیت اولیه، بیمار به پزشک فوق تخصص گوارش، کبد و آندوسکوپی ارجاع داده می شود.

دکتر محمدرضا ممقانی
متخصص جراحی عمومی – فلوشیپ تروما
بورد تخصصی اینترنشنال

کلیه جراحی های کولورکتال ، لاپاروسکوپی، پستان، کانسر، تیروئید، کیسه صفرا، هرنی و …
عضو جامعه جراحان ایران

آدرس مطب: مشهد- بلوار احمد آباد – خیابان عارف 2 – ساختمان پزشکان فارابی

شماره تماس :
051-38475209
09334787949
09303843919

موبایل: 09932736959